ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ

ή πώς χρηματοδοτούμε την προπαρασκευή της Τουρκίας εναντίον μας

Αφορμή για το σημείωμα τούτο στάθηκε η πεζή ανάγκη αγοράς σιδερώστρας για το σπίτι. Στις επιλογές του καταστήματος ήταν, μεταξύ άλλων, και μια σιδερώστρα μάρκας ESTIA. Επειδή προσέχομε στις αγορές να αγοράζομε ελληνικά προϊόντα, και σε κάθε περίπτωση ποτέ τούρκικα, το όνομα μας προδιέθεσε θετικά και σκύψαμε στην ετικέτα για επιβεβαίωση. Προς απογοήτευσή μας, ένα μεγαλοπρεπές MADE IN TURKEY (κατασκευασθέν στην Τουρκία), απέκλεισε τη συγκεκριμένη επιλογή. Όμως οι εκπλήξεις δε σταμάτησαν εδώ.
Η πρώτη μας εντύπωση ήταν ότι πρόκειται για τουρκική μάρκα που χρησιμοποιεί ελληνικό όνομα για τη διείσδυσή της στην ελληνική αγορά, ώστε να παραπλανήσει τον όλο και πιο συνειδητοπούμενο (αν και όχι επαρκώς ακόμα) καταναλωτή. Όμως, στην ετικέτα, διαβάζομε, πέραν της Τουρκίας ως χώρας κατασκευής, και τα εξής: «Επινοήθηκε, σχεδιάστηκε & δημιουργήθηκε από την ECOCASA AE στην Ελλάδα με το διακριτικό σήμα estia. Παράγεται στην Τουρκία σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά ποιοτικά πρότυπα με την επίβλεψη και τους ποιοτικούς ελέγχους των τεχνικών της ECOCASA AE… ΜΑDE IN TURKEY».

Δηλαδή εδώ δεν έχομε απλά μιαν εισαγωγή τουρκικού προϊόντος. Υπάρχει μια ελληνική εταιρεία, που σχεδιάζει το προϊόν και, προφανώς επειδή αναζητεί κόστος παραγωγής φτηνότερο από το αν κατασκευαζόταν αυτό στην Ελλάδα (δε θα πιάσομε σε αυτό το κείμενο την κουβέντα περί ανάγκης ενδογενούς παραγωγής), κάνει διεθνή έρευνα αγοράς. Δίχως να λαμβάνει υπόψη της ευρύτερες παραμέτρους, δίχως να αποκλείσει την Τουρκία από τις αγορές στις οποίες θα αναζητήσει αυτό το φτηνότερο κόστος.
Όμως η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα, κατέχει τη μισή Κύπρο, εργαλειοποιεί το λαθρομεταναστευτικό ώστε να διαλύσει τον κοινωνικό ιστό, προετοιμάζεται πολεμικά σε βάρος μας, διεκδικεί σ’ όλη τη μεθόριο. Επενδύει στους εξοπλισμούς, πρωτοπορεί στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συνεχίζει την πολιτική της Γενοκτονίας στο Αρτσάχ, την Αρμενία, την Ελλάδα, επεμβαίνει στη Συρία, τη Λιβύη και το Ιράκ, παντού με όποια μέσα μπορεί κατά περίπτωση να χρησιμοποιήσει. Ο ισλαμοφασισμός του Ερντογάν εστιάζει στα όπλα και αφήνει τους πολίτες απροστάτευτους από φυσικές καταστροφές· στις πρόσφατες πυρκαγιές στην Τουρκία, προέκυψε ότι η χώρα δε διαθέτει πυροσβεστικά αεροπλάνα!
Κάθε ευρώ που εισρέει στην Τουρκία επενδύεται σε εξοπλισμούς με στόχο τις όμορες χώρες. Αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσει, πέραν της κεντρικής μας πολιτικής, και ο λαός στην Ελλάδα. Να μποϋκοτάρει τα τουρκικά προϊόντα, να σταματήσει τις εισαγωγές από εκεί. Και βέβαια, να μην επενδύει στην Τουρκία.
Η ελληνική εταιρεία που κατασκευάζει στην Τουρκία προϊόντα δικού της σχεδιασμού, κινείται με βάση μια νεοφιλελεύθερη λογική που λέει πως εκεί που θα βρει συμφέρουσα τιμή, εκεί θα καταλήξει. Δε γνωρίζομε αν έχει εκεί υπεργολάβο ή θυγατρική, ούτε μας ενδιαφέρει. Μας ενδιαφέρει όμως ότι οι ενέργειές της δημιουργούν στην Τουρκία εισόδημα που χρησιμοποιείται σε βάρος μας.

Απέναντι στην προσέγγιση αυτή υπάρχουν οι εξής παρατηρήσεις:
Μια επίσης νεοφιλελεύθερη, που δεν ασπαζόμαστε, αλλά που θα μπορούσε να λειτουργήσει στο μυαλό των ιθυνόντων της ελληνικής εταιρείας: Η ενδυνάμωση της Τουρκίας στην οποία συντελούν, οδηγεί στην ευόδωση των σκοπών της, και προοπτικά στον ακρωτηριασμό και τη φινλανδοποίηση της πατρίδας μας. Αυτό θα έχει επιπτώσεις και στην αγορά στην οποία απευθύνεται η ελληνική εταιρεία: αφενός τη συρρικνώνει, αφετέρου η Τουρκία προοπτικά θα επιδιώξει να υποκαταστήσει την ελληνική επιχειρηματική δραστηριότητα με αντίστοιχη τουρκική, όπως έχει κάμει και στο παρελθόν, απαλλοτριώνοντας ελληνικές περιουσίες και επιχειρήσεις ως πρωταρχική συσσώρευση για τη δημιουργία Τουρκικής αστικής τάξης. Η ελληνική εταιρεία που παράγει στην Τουρκία θα πρέπει να λάβει υπ’ όψη της και αυτό τον παράγοντα. Κι αν λειτουργεί με όρους κεφαλαιοκρατικούς, θα πρέπει να δει τη μεγάλη εικόνα, που δείχνει πως η επένδυσή της και η αγορά στην οποία απευθύνεται έχουν ημερομηνία λήξεως αν ευοδωθούν οι σκοποί της Τουρκίας, τη συμφέρει λοιπόν να τους καθυστερήσει ή και ματαιώσει στο μέτρο των δυνατοτήτων της. Κι αυτές είναι να μην επενδύει ούτε να συνεργάζεται με την Τουρκία. Υπάρχουν κι άλλες φτηνές αγορές με όρους παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού.
Μια δεύτερη, και πιο ουσιαστική προσέγγιση, θα έβλεπε την ανάγκη της αντιστροφής του παρασιτικού οικονομικού μοντέλου και της αναγέννησης της παραγωγής στη χώρα. Θα τα έβλεπε αυτά και αυτοτελώς, αλλά και σε συνδυασμό με τη γεωπολιτική κατάσταση που περιγράφεται παραπάνω. Γιατί αν για κάθε χώρα η παραγωγική οικονομία αποτελεί στόχο, για μια χώρα σαν τη δική μας που απειλείται από επιθετικούς γείτονες καθίσταται αναγκαία συνθήκη επιβίωσης. Οπότε θα εξαντλούσε τα περιθώρια για την παραγωγή ενδογενώς. Κι αν δεν επικουρείται από το κράτος, θα μπορούσε να το πάει μέχρι εκεί που μπορεί, σε συνεργασία με άλλες παραγωγικές δυνάμεις. Μια άλλη προσέγγιση θα ενέτασε στη μεγάλη εικόνα και το δημογραφικό, που απειλεί την κοινωνία με παράλυση. Θα έβλεπε και την ανάγκη επένδυσης στην τεχνολογία και στην εξειδίκευση, δίδοντας στην εκπαίδευση τη σημασία που της αξίζει και συνδέοντάς τη με την παραγωγή και την κοινωνία.
Αλλά, όπως είπε κι ένας μεγάλος πριν από χρόνια, το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα. Επιδιώκει να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του αδιαφορώντας για τους ανθρώπους και τους λαούς. Όμως οι λαοί έχουν πατρίδα. Κι η αντίσταση σε όποιον την απειλεί γίνεται με πολλούς τρόπους, μεταξύ των οποίων και με οικονομικές επιλογές.