ΚΙ ΑΥΤΟΙ ΝΑ ΚΑΜΟΥΝ ΑΡΜΑΤΑ

(με αφορμή την έκθεση στο Δήμο Μαλεβιζίου μέρους της συλλογής του Ευτύχη Τζιρτζιλάκη για τα όπλα των Κρητικών το 21)

Των αντρειωμένων τ’ άρματα δεν πρέπει να πουλιούνται

Μον’ πρέπει να γυαλίζονται στον τοίχο να κρεμιούνται

Να τα θωρούν κι οι γι-άλλοι νιοι να τ’ αποκαμαρώνουν

Κι αυτοί να κάμουν άρματα

(ριζίτικο τραγούδι στο σκοπό του Διγενή)

Υπάρχουν κάποιες αξίες των παλιών μας που μας έφεραν μέχρι εδώ μέσα από απερίγραπτες δυσκολίες. Ο έρωτας της ελευθερίας και το απότοκό του αντιστασιακό πνεύμα του λαού μας αποτελούν εμβληματικά παραδείγματα τέτοιων αξιών. Και σε συνθήκες περικύκλωσης αρχικά και σκλαβιάς αργότερα, η τέχνη των όπλων ήταν απαραίτητο εφόδιο για την επιβίωση και τη διεκδίκηση της ελευθερίας.

Το τραγούδι της εισαγωγής συμπυκνώνει μια σειρά από νοήματα και συμπαραδηλώσεις που σήμερα παραμένουν επίκαιρα: Το διαπερνά το αντιστασιακό ήθος. Τα όπλα είναι ταυτισμένα με την ελευθερία και τους αγώνες γι’ αυτήν· αυτό φαίνεται σε πολλά δημοτικά μας τραγούδια, καθώς αποτελεί κοινό τόπο στον ελληνικό χώρο. Κι εδώ λοιπόν, τα άρματα, ως μέσο διεκδίκησης ελευθερίας, δεν αντιμετωπίζονται με μια λογική αναλώσιμου πράγματος. Όταν παλιώσουν και έχουν ολοκληρώσει το σκοπό για τον οποίο αποκτήθηκαν, εξακολουθούν να έχουν μιαν αξία συμβολική με ιδιαίτερο βάρος. Δεν πρόκειται για ένα παλιό όπλο, συμπυκνώνει πάνω του στιγμές ηρωισμού και κακουχιών, ελπίδας και απελπισίας, οι φθορές του είναι συνδεδεμένες με γεγονότα μάχης και σύγκρουσης. Για τον κάτοχό του είναι η σύνοψη της επαναστατικής του δράσης και το κρατάει σαν κειμήλιο, σα μια νοερή ταινία της δύσκολης ζωής του.

Αλλά δεν τελειώνει ο ρόλος του ούτε εδώ. Γιατί υπάρχει και η συνέχεια, σε ένα περιβάλλον κοινότητας, συγγενικών δεσμών και σεβασμού της νέας γενιάς προς την παλιά. Οι νεότεροι έχουν ακούσει τις διηγήσεις των παλιών, τις έχουν ζήσει σαν παιδιά, έχουν αναθραφεί σε ένα πνεύμα αντίστασης και θυσιών. Γνωρίζουν ότι για να μπορέσουν αυτοί όχι απλά να μεγαλώσουν, αλλά να μεγαλώσουν σαν Έλληνες, κρατώντας την ταυτότητά τους, κι όχι τουρκεμένοι, κάποιοι πριν από εκείνους πολέμησαν γι΄ αυτό. Έχουν ένα χρέος απέναντι στους παλιούς, που εξελίσσεται, όταν έρθει η ώρα, ως χρέος απέναντι στην κοινότητα και τους επόμενους νεότερους: να συνεχίσουν αυτοί τον αγώνα, να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να ολοκληρώσουν αυτό που ξεκίνησαν οι προηγούμενοι. Και τα όπλα των παλιών, είναι μια υπόμνηση του τί πρέπει να κάμουν οι νέοι.

Γι’ αυτό δεν πρέπει να πουλιούνται τα παλιά όπλα. Δεν είναι ένα μεταχειρισμένο είδος προς ξεφόρτωμα, ούτε πηγή προσπορισμού εφήμερων μικροεσόδων. Την αξία που κουβαλάει δεν την αγοράζουν τα λεφτά. Κι είναι αξία μνήμης του παλιού όταν φύγει, αλλά και υπόμνησης του τί πρέπει να κάμουν οι νεότεροι. Και όταν είναι στον τοίχο, στ΄ όβγορο, όπως μας λέει μια άλλη παραλλαγή του τραγουδιού αυτού, δηλαδή στην κοινή θέα, κι όχι καταχωνιασμένα σε κάποιο μπαούλο, την υπόδειξη του Χρέους της έχουν μπροστά τους οι νέοι.

Δεν είναι βέβαια μόνο το κρεμασμένο παλιό όπλο που τους δείχνει το δρόμο. Είναι ένα περιβάλλον ανδρείας, κοινοτισμού, αλληλεγγύης ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας, αντιστασιακού πνεύματος. Και το παλιό όπλο είναι ένα από τα σύμβολα που συμπυκνώνουν μιαν ολόκληρη στάση ζωής. Το παλιό όπλο το βλέπουν και το αποκαμαρώνουν. Ξυπνά μέσα τους ευγενικά αισθήματα, ακριβώς γιατί σ’ αυτό συνυπάρχουν πρόσωπα, όπως ο πρόγονος που το είχε, καταστάσεις όπως οι αγώνες για την ελευθερία, αξίες όπως το αντιστασιακό ήθος. Εμπεδώνεται η αίσθηση της συνέχειας και της κοινής πορείας προς τα εμπρός όλων, ζωντανών και αγαπημένων νεκρών, της κοινότητας και του λαού σα σύνολο συμπαγές και αδιαίρετο, κι όχι σα μονάδες.

Και βέβαια, τ’ άρματα τα παλιά, δείχνουν και το δρόμο για το μέλλον: Κι αυτοί να κάμουν άρματα… Να σταθούν αντάξιοι των παλιών και, γιατί όχι, να τους ξεπεράσουν. Τα επιτεύγματα των παλιών αποτελούν κι ένα στόχο που οι νέοι πρέπει να πετύχουν: να τους μοιάσουν και να τους ξεπεράσουν, τραβώντας όλη την κοινότητα μπροστά. Κι ένα μέλημα σ’ αυτή την κατεύθυνση είναι να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στην κοινότητα, να κάμουν άρματα κι αυτοί λοιπόν, να μπουν στους αγώνες, να προστατέψουν τις αξίες του λαού μας, να κατακτήσουν την ελευθερία. Και, σε μιαν ευγενή άμιλλα με τους παλιούς, με το διαχρονικό σώμα της κοινότητας, να φωνάξουν, εκείνοι τώρα όπως κι οι παλιοί όταν ήταν νέοι, κι όπως οι επόμενοι νέοι σαν τους αρχαίους Σπαρτιάτες: «Άμμες δε γ΄ εσσόμεθα πολλώ κάρρονες»… 

ΑΠΟ ΤΟ (18)21 ΣΤΟ (19)22

Το παιχνίδι της ιστορίας ήθελε, την επέτειο των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, να τη διαδεχτεί η επέτειος των 100 χρόνων από την Καταστροφή. Δυο ορόσημα στην πορεία του λαού μας, καθώς το ένα σηματοδότησε, με την πρώτη εν μέρει επιτυχή επανάσταση σε μια συνεχόμενη σειρά εξεγέρσεων απέναντι σε δυνάστες από την Ανατολή και τη Δύση, μια φυγή προς τα μπρος, έναν αγώνα ολοκλήρωσης που σταδιακά έτεινε ν’ αγκαλιάσει όλο τον υπόδουλο Ελληνισμό. Και το άλλο αποτέλεσε την ταφόπλακα της προσπάθειας αυτής, μιας ακμαίας πορείας που υπονομεύτηκε από τα μέσα ενώ οι γεωπολιτικές συνθήκες ευνοούσαν την ολοκλήρωσή της…
Κι εμείς, στο μεταίχμιο των δύο επετείων, οφείλομε να κάνομε έναν απολογισμό· όχι μόνο για να καταλάβομε τί έφταιξε, αλλά γιατί η ιστορία δεν έφυγε ποτέ από το προσκήνιο, γιατί το τότε καθορίζει το σήμερα.
Μια διαπίστωση είναι ότι την πορεία αυτή την έκαμαν οι «τρελοί», όπως έλεγε ο Κολοκοτρώνης. Κανείς γνωστικός δε θα τα έβαζε με μιαν αυτοκρατορία που απομυζούσε τους υπόδουλους με κάθε τρόπο, οικονομικά, στρατιωτικά αλλά και υπαρξιακά. Για να χρησιμοποιήσομε μιαν ορολογία που σήμερα κινδυνεύει να καταντήσει καραμέλα και να απαξιωθεί, η οθωμανική αυτοκρατορία επιφύλασσε ρατσιστική αντιμετώπιση στους υπόδουλους λαούς της στη βάση της πίστης τους: Οι μη μουσουλμάνοι εξοντώνονταν οικονομικά από την πολύ βαρύτερη φορολογία, βρίσκονταν, ανεξάρτητα από την οικονομική τους επιφάνεια, στο έλεος του κάθε Τούρκου, ενώ οι αφόρητες συνθήκες σκλαβιάς μετέστρεφαν στο Ισλάμ πολλούς υπόδουλους. Και πριν το Σηκωμό λοιπόν, αυτοί που κράτησαν σε δύσκολες συνθήκες την ταυτότητά τους, «τρελλοί» θα ήταν με κάποια σημερινά δεδομένα βολέματος και πάση θυσία καλοπέρασης.

Μια ακόμα παρατήρηση είναι ότι όταν έχεις πίστη στα δίκαιά σου, παίρνεις δύναμη από αυτήν αλλά και δημιουργείς ρεύμα συμπαράστασης. Το Μεσολόγγι, το Αρκάδι, ο πεισματώδης αγώνας του λαού μας για την Ελευθερία, δημιούργησαν ένα ενθουσιώδες φιλελληνικό κίνημα. Δίπλα στους επαναστάτες, ξένοι από την Ευρώπη και την Αμερική, προσέφεραν τις δυνάμεις και ενίοτε τη ζωή τους στην υπόθεση της Ελληνικής ελευθερίας. Η συμμετοχή στις ελληνικές επαναστάσεις, που διατρέχουν όλο το 19ο αιώνα και την αρχή του 20ου, είχε κοινωνικά και εθνικά χαρακτηριστικά καθώς τα δύο ήταν αξεδιάλυτα: Ιταλοί Γαριβαλδινοί, αναρχικοί όπως ο Γ. Φλουράνς που πολέμησε εθελοντής στην Κρήτη και ακολούθως συμμετείχε στην Κομμούνα του Παρισιού, συγκαταλέγονται στους εθελοντές που πολέμησαν μαζί μας. Σήμερα βέβαια, η πίστη στα δίκαιά μας θεωρείται εθνικισμός από τους φοβικούς διανοούμενους της υποταγής. Το παράδειγμα της αντίστασης στην Τουρκίας σήμερα, από μιαν Ελλάδα που «αναγκάστηκε» να την κάνει, καθώς ο μαξιμαλισμός του Ερντογάν δεν επέτρεπε στις Ελληνικές ελίτ να προετοιμάσουν την παράδοση, δημιούργησε έμπρακτη συμπαράσταση επί του πεδίου του Έβρου και στην πορεία συμμαχίες με ευρύτατες γεωπολιτικές προεκτάσεις.
Αλλά υπάρχει και μια ακόμα διαπίστωση: η κατάρα της διχόνοιας λανθάνει στο λαϊκό σώμα και αποτελεί μόνιμη απειλή της κάθε προσπάθειας: Από τον εμφύλιο του 21 μέχρι το Διχασμό του 1916, ο αγώνας υπονομεύεται από μέσα και, άλλοτε περιορίζεται η εμβέλεια της επιτυχίας του, άλλοτε καταλήγει σε Καταστροφή.
Τις δυο χρονιές των επετείων του 21 και της Καταστροφής, έχομε αρκετό χρόνο για αναστοχασμό και απολογισμό του τί πετύχαμε, τί χάσαμε και γιατί. Έχομε ακόμα την ευκαιρία να δούμε το σημερινό γεωπολιτικό σκηνικό με αυτή την εμπειρία τόσων δεκαετιών επαναστάσεων απέναντι στους ίδιους εχθρούς, εμπειρία που αρνούμαστε να ενσωματώσομε, βολεμένοι στο ρόλο του μικρού πλην έντιμου καρπαζοεισπράκτορα. Η σημερινή γεωπολιτική συγκυρία παρουσιάζει ξανά μιαν ευκαιρία ανάτασης, ίσως όχι όπως αυτή των αρχών του 20ου αιώνα, αλλά πάντως σημαντική. Ας μην την αφήσομε χαμένη, αν τότε το διακύβευμα ήταν η ολοκλήρωση της επανάστασης του 21, τώρα είναι η ύπαρξή μας η ίδια…

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ Με αφορμή το βιβλίο-ψηφιακό δίσκο του Α. Μαρτσάκη «Ριζίτικα και ρίμες του 1821»

Φέτος οι επέτειοι είναι πολλές, και μας θυμίζουν πως έχομε ευθύνες περισσότερες. 250 χρόνια από το μαρτύριο του Δασκαλογιάννη, 80 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης, και βέβαια, 200 χρόνια από την επανάσταση του 21. Από το γεγονός χάρη στο οποίο μπορούμε σήμερα να αναπνέομε ελεύθεροι, εμείς οι απόγονοι Εκείνων που για αιώνες κράτησαν την ταυτότητά τους με απίστευτο πείσμα απέναντι σε Τούρκους και Δυτικούς κατακτητές. Σ’ αυτά τα 200 χρόνια ελεύθερου βίου, ζήσαμε καλές και κακές στιγμές, περιόδους ακμής και παρακμής. Αλλά το 21 είναι εδώ, ακόμα και στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς της επέλασης του ατομισμού, της υποχώρησης του κοινοτικού πνεύματος, για να μας θυμίζει το Χρέος μας της αντίστασης, της αγάπης στην ελευθερία, της ενότητας των προσώπων σε μια κοινότητα. Κι ακόμα για να μας θυμίζει πως το 1821 είναι ένας σημαντικός σταθμός στον αγώνα του Ελληνισμού για ελευθερία, όχι όμως αφετηρία ή τέρμα. Γιατί από την πρώτη μέρα της κατάκτησης κάθε περιοχής, ο ελληνικός χώρος βιώνει μια διαρκή επανάσταση, που θα συνεχιστεί και μετά το 21, στις υπόλοιπες υπόδουλες περιοχές. Και η Κρήτη είναι μια από αυτές, ίσως η πιο χαρακτηριστική για τους συνεχείς αγώνες της, απέναντι σε Δυτικούς και Τούρκους διαδοχικά, από το 1204 μέχρι το 1897 στην Κρήτη και με εξαγωγή της επανάστασης στη συνέχεια στη Μακεδονία, Ήπειρο, Σάμο, Χίο, όπου καλούσαν οι ανάγκες των υπόδουλων ακόμα πληθυσμών μας.
Τη φετινή επέτειο αλλιώς την περιμέναμε. Η πανδημία και τα απαγορευτικά δεν επέτρεψαν τον εορτασμό της όπως θα άξιζε. Όμως, ένας φίλος και πολύ αγαπητός καλλιτέχνης, την τίμησε με περίσσια φροντίδα. Με μελέτη και έρευνα, ο Αντώνης Μαρτσάκης έψαξε, ερεύνησε κι ανέδειξε τραγούδια της εποχής, που αποτυπώνουν τα γεγονότα και το πνεύμα ενός μεγαλειώδους Σηκωμού απ’ άκρη σ’ άκρη της Κρήτης, τα ενέταξε σ’ ένα βιβλίο και κάποια από αυτά μας τα χάρισε και ηχητικά σ’ ένα ψηφιακό δίσκο. Στο βιβλίο, που επιμελήθηκαν οι εκδόσεις ΕΝ ΠΛΩ, αποθησαυρίζονται 58 τραγούδια και ρίμες για το 21, δείγμα κι αυτό της εξαιρετικής δουλειάς του Αντώνη Μαρτσάκη που οδήγησε σε ένα άρτιο αποτέλεσμα· από αυτά, στο δίσκο παρουσιάζονται 16, που καλύπτουν όλη την Κρήτη, τραγουδισμένα και παιγμένα από μερακλήδες ερμηνευτές.

H ανάδειξη αυτών των τραγουδιών, εν πολλοίς ξεχασμένων, από τον Αντώνη Μαρτσάκη, έχει σημασία πέραν της λαογραφικής. Το Δημοτικό τραγούδι είναι μια πολιτιστική δημιουργία του λαού μας ανεκτίμητης αξίας. Κι αν αυτό οι λόγιοι στην Ελλάδα καθυστέρησαν να το ανακαλύψουν, ξένοι διανοούμενοι, με πρώτο το Γκαίτε, διέγνωσαν την κορυφαία αισθητική του. Αλλά το δημοτικό τραγούδι είναι κάτι περισσότερο: σε ανύποπτο χρόνο, μας παραδίδει πειστήρια και καταγραφές γεγονότων, μεταφέρει το αίσθημα του λαϊκού σώματος απέναντι στην ξένη κατάκτηση και σκλαβιά. Κι αυτό γίνεται αβίαστα, όχι κατά παραγγελία, όχι για να αποδειχτεί μια άποψη εκ των προτέρων διαμορφωμένη. Και γι’ αυτό σήμερα, αποτελεί απάντηση σε όσους επιχειρούν να ξαναγράψουν την ιστορία μας, να μας κάμουν να ξεχάσομε πως είμασταν σκλάβοι και να μας προετοιμάσουν για μια νέα υποδούλωση. Τα ριζίτικα τραγούδια κι οι ρίμες της Επανάστασης στην Κρήτη, καταγράφουν τα γεγονότα και ανασυνθέτουν όλη σχεδόν την περίοδο. Στο βιβλίο και ψηφιακό δίσκο του Μαρτσάκη τα γεγονότα εμφανίζονται όπως τα περιγράφουν αυτοί που τα δημιούργησαν, δηλαδή αυτοί που τα ζήσανε.

Παρακολουθούμε την κήρυξη του Αγώνα στη Θυμιανή, τις μάχες, τις ιερέων· περνούν από μπροστά μας μορφές αγωνιστών, ο Τζελεπής, ο Δρακωνιανός, ο Κόρακας, ο Νιώτης, ο Ξωπατέρας, ο Καζάνης και τόσοι άλλοι. Διεκτραγωδούνται καταστροφές όμως του Λαφονησιοιύ και της Μιλάτου, περιγράφεται η δράση των Κρητικών δίπλα στον Καραϊσκάκη και η συμμετοχή των γυναικών, παράδοση που συνεχίζεται σήμερα στο Κουρδιστάν από γυναικεία ένοπλα σώματα που πολεμούν απέναντι στους ίδιους κατακτητές. Θρηνείται ο Καταδικασμός της Κρήτης σε συνέχιση της σκλαβιάς και η μη συμπερίληψή της στο ελλαδικό κράτος. Τα τραγούδια διαπερνά το πνεύμα αντίστασης και η συνειδητοποίηση του ρόλου των διαχρονικών δυναστών του Ελληνισμού, Τούρκων και Δυτικών.
Περιγράφονται πράξεις ηρωικές και παράτολμες, ταιριαστές σε ανθρώπους που ξεσηκώθηκαν δίχως προϋποθέσεις επιτυχίας, όπως έκαναν επί αιώνες απέναντι στον κατακτητή. Αυτές όμως οδήγησαν στην ελευθερία το 21 κάποιων περιοχών και στην Ένωση αργότερα άλλων, της Κρήτης συμπεριλαμβανομένης. Γιατί Εκείνοι δεν είχαν αυτό που σήμερα οι φοβικοί διανοούμενοι του σαλονιού ονομάζουν ρεαλισμό και τον επικαλούνται για μας ξανακάνουν ραγιάδες οικειοθελώς.
Μέσα από τα τραγούδια ξεπροβάλλει ανάγλυφη η εποχή, οι άνθρωποι, οι συνήθειες, ο τρόπος ζωής, και βεβαίως τα όπλα των χαίνηδων. Κι όταν μιλούμε για όπλα σ’ αυτές τις συνθήκες, πολλά είναι αυτοσχέδια, μέσα για την απόκτηση κανονικών από το δυνάστη, όπως η χουρχούδα του τραγουδιού του Κόρακα, με την οποία ξεκίνησε τη δράση του.
Η δουλειά του Α. Μαρτσάκη μας έδωσε την ευκαιρία να δούμε κι άλλα πράγματα: Πώς ο λαός μας αντιστέκεται στον εχθρό και συγχρόνως σέβεται τον αντίπαλο, όχι απαραίτητα με τον όρο της αμοιβαιότητας. Όπως στους Πέρσες, ο Αισχύλος εκφράζει τα αισθήματα των αντιπάλων κατά τους Ελληνοπερσικούς πολέμους, στο δημοτικό μας τραγούδι δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Στα τραγούδια της συλλογής, τέτοιες αναφορές υπάρχουν, ενδεικτικά, στο τραγούδι του Θερίσσου, της μάχης του Λούλου, των Αρχανών, ενώ υπάρχει και τραγούδι που ιστορεί και διένεξη μεταξύ Τουρκοκρητικών.

Η προσπάθεια του Αντώνη Μαρτσάκη είναι ξεχωριστή, το βιβλίο, με την εμπεριστατωμένη εισαγωγή του Κ. Φουρναράκη μας δίδει μιαν ιστορία του 21 στην Κρήτη μέσα από το τραγούδι. Η επανάσταση δεν είναι ένα γεγονός απόμακρο, σελίδες κάποιας ιστορικής καταγραφής. Στην Κρήτη είναι βίωμα, είναι οικογενειακή παράδοση από γενιά σε γενιά, είναι παρούσα η Ιστορία, οι διαρκείς αγώνες, οι αγωνιστές είναι πρόσωπα οικεία, συγγενικά και μεις η συνέχειά τους. Θα πρέπει όμως να φανούμε κι εμείς αντάξιοί τους· Το χρέος μας αυτό, διπλό χρέος, απέναντι στους παλιούς μας και σ’ αυτούς που έρχονται, πρέπει να το εκπληρώσομε. Και το βιβλίο-ψηφιακός δίσκος του Αντώνη μας παρακινεί σ’ αυτό. Αντώνη σ’ ευχαριστούμε, καλοτάξιδο να είναι!

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ KAI ΤΟ 1821, ΚΑΙ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ

Φέτος είναι χρονιά επετειακή, καθώς συμπληρώνονται τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821, μιαν επανάσταση από τις πολλές που έκαμαν οι Έλληνες ενάντια στον τουρκικό ζυγό. Αυτή όμως ήταν η πρώτη που είχε ένα εν μέρει θετικό αποτέλεσμα, καθώς ένα μικρό τμήμα του Ελληνισμού απελευθερώθηκε, δημιουργώντας το πρώτο Ελληνικό κράτος μετά το Βυζάντιο. Η σημασία της λοιπόν είναι τεράστια, καθώς μετά απ’ αυτήν αρκετοί Έλληνες είχαν πια μια χώρα που διαφέντευαν, ενώ οι υπόδουλοι είχαν κάπου να προσβλέπουν.
Αυτό είναι σαφές κι από την αλλαγή του προτάγματος σε όλες τις επαναστατικές ενέργειες του Ελληνισμού μετά από το 1830: Το «Ελευθερία ή Θάνατος« δεν αρκεί, η Ελευθερία δε νοείται παρά μόνο ως Ένωση με το ελλαδικό κράτος. «Ένωση ή Θάνατος» λοιπόν από κει και πέρα, είτε πρόκειται για τα Επτάνησα, την Κρήτη ή την Κύπρο.
Η Κρήτη βέβαια, δε θα έπρεπε κανονικά να περιμένει 90 χρόνια ακόμα για να πανηγυρίσει την Ελευθερία της. Τόσο το προ του 1821 παρελθόν της, όσο και η λυσσώδης συμμετοχή της στην επανάσταση που οδήγησε στη δημιουργία του Ελλαδικού κράτους, της έδιδαν κάθε δικαίωμα να είναι κι αυτή μέσα στα όριά του.
Η Κρήτη ήταν από τις περιοχές που αποκόπηκαν από τον εθνικό κορμό πολύ νωρίς, όταν το 1204 παραχωρήθηκε στους Ενετούς. Για να έχομε κάποιο μέτρο σύγκρισης, η Καππαδοκία ήταν τότε ήδη υπόδουλη, η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας κρατούσε ελεύθερο τον Πόντο, το Δεσποτάτο της Ηπείρου περιλάμβανε ολόκληρη την Ήπειρο και εδάφη βόρεια και νότια αυτής και η Αυτοκρατορία της Νίκαιας δρούσε ως απευθείας κληρονόμος της Κωνσταντινούπολης και ήταν αυτή που την ανέκτησε.
Η Κρήτη δεν ησύχασε στους εφτά αιώνες της Ενετικής και Τουρκικής σκλαβιάς. Ακόμα κι όταν χάθηκε, το 1453, η κρατική υπόσταση του Ελληνισμού στην Κωνσταντινούπολη, η αντίσταση συνεχίστηκε στο πεδίο της ταυτότητας και του πνεύματος, αλλά υπήρξαν κι ένοπλες απόπειρες, όπως η επανάσταση του Κανδανολέοντος.
Εικοσιεπτά επαναστάσεις μετρά η Κρήτη κατά των Ενετών και περισσότερα τοπικά κινήματα αντίστασης, με κορυφαία ίσως στιγμή την εξέγερση του Αγ. Τίτου τον 14ο αιώνα, όπου μια συμμαχία του ντόπιου πληθυσμού με τους Ενετικής καταγωγής κατοίκους κατέλυσε τις ενετικές αρχές και ίδρυσε ανεξάρτητο κράτος με το ορθόδοξο δόγμα ως επίσημη θρησκεία, «την ιεροτάτην των ιθαγενών γραικικήν», όπως ανέφερε η διακήρυξη της επανάστασης.
Μετά την Άλωση, η συνομωσία του Σήφη Βλαστού, που προδόθηκε και δεν εξελίχθηκε σε επανάσταση, δείχνει την επιθυμία των συνομωτών ώστε η Κρήτη, που ήταν πια η μόνη ελληνική περιοχή με συμπαγή ελληνικό πληθυσμό, μπολιασμένο και από πρόσφυγες από την Πόλη, να καταστεί διάδοχο Βυζαντινό κράτος.
Η Κρήτη συμμετέχει, με τα Σφακιά, στα Ορλωφικά, την πανελλήνια επανάσταση του 1770, ενώ πληθώρα Κρητικών μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Και το Μάιο του 21 στη Θυμιανή Παναγία Κομητάδων Σφακίων, κήρυξε την επανάσταση, επιδιδόμενη σ’ ένα τιτάνιο αγώνα. Η Κρήτη χρηματοδότησε η ίδια τον Αγώνα με σημαντική συνεισφορά της εκκλησίας, καθώς δεν έφτασαν εκεί τα ξένα δάνεια. Στον εμφύλιο δε συμμετείχε, και μέχρι τέλους αγωνίστηκε με αμείωτη ενέργεια για μιαν απελευθέρωση που δεν ήρθε. Στο πρωτόκολλο του Λονδίνου του Φεβρουαρίου 1830, αναφέρεται πως ότι «Αι σύμμαχοι δυνάμεις δεν δύνανται να αποδεχθώσι το δίκαιον της μεσολαβήσεως του άρχοντος της Ελλάδος ηγεμόνος ως προς τον τρόπον με τον οποίον μετέρχεται η Τουρκική Κυβέρνησις την εξουσίαν της εις την Κρήτην και την Σάμον. Αι νήσοι ταύται πρέπει να μένωσιν υπό την κυριότητα της Πόρτας και να είναι ανεξάρτητοι από την νέαν Δύναμιν ήτις συνεφωνήθη να συστηθή εν τη Ελλάδι».
Η απογοήτευση των Κρητών με αυτή την εξέλιξη πυροδότησε διαρκείς επαναστάσεις κατά το 19ο αιώνα, με αναθεωρημένο στόχο την επανένωση με τον ελεύθερο εθνικό κορμό. Σχεδόν ανά δέκα χρόνια οι Κρήτες ξεσηκώνονται, ενώ και ως «Αυτόνομος Πολιτεία» τον 20ο αιώνα συνέχισαν να εξεγείρονται για την Ένωση, και εξήγαγαν την επανάσταση στη Μακεδονία κι άλλες υπόδουλες περιοχές, πριν ακόμα ενωθούν με την Ελλάδα.
Η Κρήτη λοιπόν, συμπυκνώνει το επαναστατικό όραμα του σκλαβωμένου Ελληνισμού, το οποίο έφερε στα άκρα με πράξεις ηρωισμού, αντίστασης, αυτοθυσίας. Και μας θυμίζει πως η επέτειος των 200 χρόνων από την Επανάσταση δεν πρέπει να λειτουργεί εφησυχαστικά, ούτε να περιορίζεται σε μιαν αντίληψη περί τετρακοσίων χρόνων δουλείας, αφού για πολλές περιοχές η σκλαβιά κράτησε περισσότερο -και για κάποιες κρατάει ακόμα. Το παράδειγμα της Κρήτης μας δείχνει ακόμα πως η επέτειος προσφέρεται για αναστοχασμό και εγρήγορση, πως τίποτα δεν είναι δεδομένο, και πως οι διαρκείς τουρκικές αμφισβητήσεις πρέπει να έχουν τις ίδιες απαντήσεις που η ιστορική μας εμπειρία και πνεύμα αντίστασης έχουν δώσει από πολύ πιο δύσκολες εποχές…

Φέτος είναι χρονιά επετειακή, καθώς συμπληρώνονται τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821, μιαν επανάσταση από τις πολλές που έκαμαν οι Έλληνες ενάντια στον τουρκικό ζυγό. Αυτή όμως ήταν η πρώτη που είχε ένα εν μέρει θετικό αποτέλεσμα, καθώς ένα μικρό τμήμα του Ελληνισμού απελευθερώθηκε, δημιουργώντας το πρώτο Ελληνικό κράτος μετά το Βυζάντιο. Η σημασία της λοιπόν είναι τεράστια, καθώς μετά απ’ αυτήν αρκετοί Έλληνες είχαν πια μια χώρα που διαφέντευαν, ενώ οι υπόδουλοι είχαν κάπου να προσβλέπουν.

Αυτό είναι σαφές κι από την αλλαγή του προτάγματος σε όλες τις επαναστατικές ενέργειες του Ελληνισμού μετά από το 1830: Το «Ελευθερία ή Θάνατος« δεν αρκεί, η Ελευθερία δε νοείται παρά μόνο ως Ένωση με το ελλαδικό κράτος. «Ένωση ή Θάνατος» λοιπόν από κει και πέρα, είτε πρόκειται για τα Επτάνησα, την Κρήτη ή την Κύπρο.

Η Κρήτη βέβαια, δε θα έπρεπε κανονικά να περιμένει 90 χρόνια ακόμα για να πανηγυρίσει την Ελευθερία της. Τόσο το προ του 1821 παρελθόν της, όσο και η λυσσώδης συμμετοχή της στην επανάσταση που οδήγησε στη δημιουργία του Ελλαδικού κράτους, της έδιδαν κάθε δικαίωμα να είναι κι αυτή μέσα στα όριά του.

Η Κρήτη ήταν από τις περιοχές που αποκόπηκαν από τον εθνικό κορμό πολύ νωρίς, όταν το 1204 παραχωρήθηκε στους Ενετούς. Για να έχομε κάποιο μέτρο σύγκρισης, η Καππαδοκία ήταν τότε ήδη υπόδουλη, η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας κρατούσε ελεύθερο τον Πόντο, το Δεσποτάτο της Ηπείρου περιλάμβανε ολόκληρη την Ήπειρο και εδάφη βόρεια και νότια αυτής και η Αυτοκρατορία της Νίκαιας δρούσε ως απευθείας κληρονόμος της Κωνσταντινούπολης και ήταν αυτή που την ανέκτησε.

Η Κρήτη δεν ησύχασε στους εφτά αιώνες της Ενετικής και Τουρκικής σκλαβιάς. Ακόμα κι όταν χάθηκε, το 1453, η κρατική υπόσταση του Ελληνισμού στην Κωνσταντινούπολη, η αντίσταση συνεχίστηκε στο πεδίο της ταυτότητας και του πνεύματος, αλλά υπήρξαν κι ένοπλες απόπειρες, όπως η επανάσταση του Κανδανολέοντος.

Εικοσιεπτά επαναστάσεις μετρά η Κρήτη κατά των Ενετών και περισσότερα τοπικά κινήματα αντίστασης, με κορυφαία ίσως στιγμή την εξέγερση του Αγ. Τίτου τον 14^ο αιώνα, όπου μια συμμαχία του ντόπιου πληθυσμού με τους Ενετικής καταγωγής κατοίκους κατέλυσε τις ενετικές αρχές και ίδρυσε ανεξάρτητο κράτος με το ορθόδοξο δόγμα ως επίσημη θρησκεία, «την ιεροτάτην των ιθαγενών γραικικήν», όπως ανέφερε η διακήρυξη της επανάστασης.

Μετά την Άλωση, η συνομωσία του Σήφη Βλαστού, που προδόθηκε και δεν εξελίχθηκε σε επανάσταση, δείχνει την επιθυμία των συνομωτών ώστε η Κρήτη, που ήταν πια η μόνη ελληνική περιοχή με συμπαγή ελληνικό πληθυσμό, μπολιασμένο και από πρόσφυγες από την Πόλη, να καταστεί διάδοχο Βυζαντινό κράτος.

Η Κρήτη συμμετέχει, με τα Σφακιά, στα Ορλωφικά, την πανελλήνια επανάσταση του 1770, ενώ πληθώρα Κρητικών μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Και το Μάιο του 21 στη Θυμιανή Παναγία Κομητάδων Σφακίων, κήρυξε την επανάσταση, επιδιδόμενη σ’ ένα τιτάνιο αγώνα. Η Κρήτη χρηματοδότησε η ίδια τον Αγώνα με σημαντική συνεισφορά της εκκλησίας, καθώς δεν έφτασαν εκεί τα ξένα δάνεια. Στον εμφύλιο δε συμμετείχε, και  μέχρι τέλους αγωνίστηκε με αμείωτη ενέργεια για μιαν απελευθέρωση που δεν ήρθε. Στο πρωτόκολλο του Λονδίνου του Φεβρουαρίου 1830, αναφέρεται πως ότι «Αι σύμμαχοι δυνάμεις δεν δύνανται να αποδεχθώσι το δίκαιον της μεσολαβήσεως του άρχοντος της Ελλάδος ηγεμόνος ως προς τον τρόπον με τον οποίον μετέρχεται η Τουρκική Κυβέρνησις την εξουσίαν της εις την Κρήτην και την Σάμον. Αι νήσοι ταύται πρέπει να μένωσιν υπό την κυριότητα της Πόρτας και να είναι ανεξάρτητοι από την νέαν Δύναμιν ήτις συνεφωνήθη να συστηθή εν τη Ελλάδι».

Η απογοήτευση των Κρητών με αυτή την εξέλιξη πυροδότησε διαρκείς επαναστάσεις κατά το 19^ο αιώνα, με αναθεωρημένο στόχο την επανένωση με τον ελεύθερο εθνικό κορμό. Σχεδόν ανά δέκα χρόνια οι Κρήτες ξεσηκώνονται, ενώ και ως «Αυτόνομος Πολιτεία» τον 20^ο αιώνα συνέχισαν να εξεγείρονται για την Ένωση, και εξήγαγαν την επανάσταση στη Μακεδονία κι άλλες υπόδουλες περιοχές, πριν ακόμα ενωθούν με την Ελλάδα.

Η Κρήτη λοιπόν, συμπυκνώνει το επαναστατικό όραμα του σκλαβωμένου Ελληνισμού, το οποίο έφερε στα άκρα με πράξεις ηρωισμού, αντίστασης, αυτοθυσίας. Και μας θυμίζει πως η επέτειος των 200 χρόνων από την Επανάσταση δεν πρέπει να λειτουργεί εφησυχαστικά, ούτε να περιορίζεται σε μιαν αντίληψη περί τετρακοσίων χρόνων δουλείας, αφού για πολλές περιοχές η σκλαβιά κράτησε περισσότερο -και για κάποιες κρατάει ακόμα. Το παράδειγμα της Κρήτης μας δείχνει ακόμα πως η επέτειος προσφέρεται για αναστοχασμό και εγρήγορση, πως τίποτα δεν είναι δεδομένο, και πως οι διαρκείς τουρκικές αμφισβητήσεις πρέπει να έχουν τις ίδιες απαντήσεις που η ιστορική μας εμπειρία και πνεύμα αντίστασης έχουν δώσει από πολύ πιο δύσκολες εποχές…

ΠΩΣ ΕΓΥΡΙΣΑΝ ΟΙ ΚΑΙΡΟΙ ΚΙ ΟΙ ΒΟΥΛΙΣΜΕΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ Η διαχείριση μιας παγκοσμιοποίησης στα όριά της από μια νεοφιλελεύθερη ελίτ…

Σ’ ένα ζοφερό περιβάλλον σε οικουμενικό επίπεδο σηματοδοτείται η επιστροφή του λαού μας στο προσκήνιο με τρόπο που γεμίζει ελπίδες για τη συνέχεια.

Την αρχή έκαμαν οι κάτοικοι του Βορείου Αιγαίου: Μέχρι τότε, οι όποιες λαϊκές αντιδράσεις είχαν ειρηνικό χαρακτήρα και υποχωρούσαν απέναντι στην κυβερνητική καταστολή, με εμβληματικό παράδειγμα τα παλλαϊκά συλλαλητήρια ενάντια στη συμφωνία των Πρεσπών και την παράδοση της Μακεδονίας στους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ και της Γερμανίας. Εκεί, τα δακρυγόνα και τα ΜΑΤ δεν επέτρεψαν την ανατροπή των τετελεσμένων της προδοσίας.

Κι ενώ η πολιτική της Νέας Δημοκρατίας συνέχιζε το έργο του ΣΥΡΙΖΑ, η αύξηση της λαθρομεταναστευτικής ροής από τον Ερντογάν έφερε την κατάσταση στο Βόρειο Αιγαίο στο μη παρέκει: Ο πληθυσμός των επήλυδων κατέστη μη διαχειρίσιμος, η δημογραφία των νησιών άλλαζε δραματικά και με μόνιμο χαρακτήρα, και τα σώματα ασφαλείας εξακολουθούσαν να λειτουργούν ως ταξιθέτριες και επιτροπή υποδοχής δίπλα στις ΜΚΟ του Σόρος.

Έτσι, ενώ βλέπαμε με τρόμο την επερχόμενη διάλυση του κοινωνικού ιστού των νησιών μας, σίγουροι μετά από χρόνια μνημονίων και εθνικών μειοδοσιών πως και αυτό θα περάσει, οι νησιώτες αντιστάθηκαν. Όχι με πικετοφορίες και φωνές στο φέισμπουκ, αλλά με αποφασιστικότητα: το διακύβευμα ήταν και είναι η ζωή μας κι η αξιοπρέπειά μας. Κι εκεί που ο λαός είχε δώσει την εντύπωση του παραιτημένου, τα σχέδια της κυβέρνησης για επιτάξεις δεν πέρασαν, η εξαγγελία «κλειστών» για τις 25 πρώτες μέρες μόνο κέντρων κράτησης που μετά θα επέτρεπαν την ελεύθερη κυκλοφορία προκάλεσε αντίδραση στον εμπαιγμό, τόσο που χρειάστηκε να επιστρατευτούν τα ΜΑΤ. Κι εκεί που περιμέναμε μιαν αξιοπρεπή, υπό το βάρος της κρατικής βίας, ήττα, ο λαός μας στη νησιά μας θύμισε ποιοί είμαστε και τί μπορούμε να πετύχομε, αντιστάθηκε λυσσωδώς και τσάκισε τα ΜΑΤ και όποιους έστειλε απέναντί του η κυβέρνηση, υποχρεώνοντάς την σε άτακτη υποχώρηση και χαρίζοντάς της την ίδιαν απαξίωση με αυτή με την οποία περιβάλλει το ΣΥΡΙΖΑ.

Ήταν η πρώτη νίκη μετά από χρόνια για το λαϊκό κίνημα, το οποίο συνέχισε να αντιστέκεται σε καθημερινή βάση στα νησιά και ενάντια στους μισθοφόρους των ΜΚΟ, οι οποίοι από δυνάστες των νησιών κατέληξαν να υποστείλουν τη δράση τους και πολλοί να φύγουν.

Η συνέχεια υπήρξε αναπάντεχη για όποιον έχει ζήσει τις καταστάσεις στην Ελλάδα από το Σημίτη και μετά: Σ’ αυτό βοήθησε κι ο Ερντογάν, ο οποίος θεώρησε ότι η αυξημένη ροή λαθρομεταναστών των τελευταίων μηνών είχε δημιουργήσει έναν εποικιστικό μιθριδατισμό στην Ελλάδα, που θα δεχόταν όσους κι αν έστελνε. Όμως το μεγάλο πλήθος (των μη Σύριων και μη προσφύγων) που έστειλε η Τουρκία, χρησιμοποιώντας το ως μοχλό πίεσης στην Ελλάδα, σαν άλλους σακουλιέρηδες και κλουβίτες, ανάγκασε μια κυβέρνηση που ήρθε στην εξουσία ονειρευόμενη επιτόκια και διαχείριση χρέους, μια κυβέρνηση που προετοίμαζε μαζί με το υπόλοιπο πολιτικό κατεστημένο τη μέσω Χάγης παράδοση, να ξυπνήσει στον Έβρο και να αντισταθεί!

Τα οφέλη από το κλείσιμο των συνόρων στον Έβρο δεν εξαντλούνται στην αντίσταση στην Τουρκία και την παλλαϊκή συσπείρωση, που δείχνει στην κυβέρνηση το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει. Η αντίσταση σπάει μια πολιτική ενδοτισμού δεκαετιών, ακυρώνει τα φοβικά σύνδρομα περί δυνατής Τουρκίας και αδύναμου Ελληνισμού, υποχρεώνει την Ευρώπη να συμπαρασταθεί στην Ελλάδα και για πρώτη φορά να λειτουργήσει ταυτίζοντας τα ανατολικά σύνορα Ελλάδας κι Ευρώπης. Και κυρίως αναπτερώνει το ηθικό του λαού, του δείχνει ότι ακόμα και τώρα υπάρχει διέξοδος με τη σωστή πολιτική, τον καθιστά ενεργό και συμπαραστάτη πολλώ λογιώ στον αγώνα. Ο κόσμος σηκώθηκε από τον καναπέ με όρους πατριωτικούς και με πίστη στα δίκαιά του!

Βέβαια, δε θα πρέπει να ξεχνούμε στιγμή ποιοι κυβερνούν. Κι αν σέρνονται πίσω από τη λαϊκή βούληση, αυτό έχει και τα όριά του. Έτσι, στο Αιγαίο οι λαθρομετανάστες εξακολουθούν να περνούν, ενώ τα -σωστά- μέτρα για τον κορωνοιό έδωσαν την ευκαιρία στην κυβέρνηση να περάσει νομοθετικά την επίταξη των περιοχών για τις οποίες έγιναν τα επεισόδια στο Βόρειο Αιγαίο και να τους μεταφέρει στην ενδοχώρα ερήμην των τοπικών κοινωνιών. Ακόμα τους εξαίρεσε από τα μέτρα προστασίας από τον κορωνοιό, επιτρέποντάς τους να κυκλοφορούν σε ομάδες των 10 ατόμων, τη στιγμή που η κυκλοφορία επιτρέπεται μόνο σε ατομική βάση, δημιουργώντας ρήγμα στην εφαρμογή των μέτρων.

Ο κορωνοιός κατέδειξε σε πλανητικό επίπεδο ότι η παγκοσμιοποίηση έχει όρια. Ότι η ανάγκη τοπικής δράσης και συνόρων είναι ζωτικής σημασίας. Ότι ο δημόσιος χαρακτήρας της περίθαλψης δε μπορεί να υποκατασταθεί από τις ιδιωτικοποιήσεις και την επέλαση του εμπορεύματος στο χώρο της υγείας. Έτσι, μετά το λαό σε τοπικό επίπεδο, και ο ιός σε παγκόσμιο, κατέδειξαν τη χρεωκοπία του νεοφιλελευθερισμού, σέρνοντας την κυβέρνηση σε σωστές μεν, μη νεοφιλελεύθερες δε, επιλογές, φτάνοντάς την στα όριά της.

Όρια, που η νεοφιλελεύθερη ελίτ που κυβερνά τη χώρα έδειξε στο διάγγελμα για την επανάσταση του 21. Με ανύπαρκτες αναφορές στην Τουρκία, με ρητή επισήμανση από τον πρωθυπουργό ότι το 1821 συγκροτηθήκαμε ως έθνος (άρα πιο πριν δεν υπήρχαμε σα συλλογικότητα), αποδέχεται πλήρως το αφήγημα της έλλειψης της ιστορικής συνέχειας του Ελληνισμού και έδειξε ότι αποτελεί άξιο συνεχιστή του Συριζαικού εθνομηδενισμού. Έδειξε λοιπόν ξανά ότι ο αφυπνισμένος λαός μας χρειάζεται άλλη ηγεσία, την οποία πια μπορεί να αναδείξει μέσα από την οργάνωσή του πέραν του κατεστημένου πολιτικού συστήματος, σε σχήματα με δημοκρατικό πατριωτικό πρόσημο. Έσετ’ ήμαρ νόστιμον!

ΧΙΛΙΑ ΟΧΤΑΚΟΣΙΑ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ

Με μιαν επιστολή του προς τα σχολεία για το 1821, ο υπουργός Παιδείας Αρ. Μπαλτάς, μέσα από μια προσεγμένη διατύπωση, περνάει ορισμένα μηνύματα που αναχαράσσουν επί χρόνια οι νεοφιλελεύθερες και νεοταξικές απόψεις, αξίζει λοιπόν να τις δούμε και να τις υποβάλουμε σε κριτική. Την επιστολή του υπουργού θα τη βρεί κάποιος και στον κάτωθι σύνδεσμο:

Click to access baltas253.pdf

Η όλη επιστολή διαπερνάται από τη γνωστή εθνομηδενιστική αντίληψη της δημιουργίας του ελληνικού έθνους από την επανάσταση του 21, άρα προηγουμένως δεν υπήρχε ελληνικό έθνος. Όπως γράφει κι ο υπουργός «… με το πρώτο Σύνταγμα μιας επαναστατημένης Ελλάδας, ένας λαός ή ένα έθνος εγκαινιάζει την ύπαρξή του …»! Όμως το έθνος μας υπήρχε πολύ πριν, η συνέχειά του από τα αρχαία χρόνια είναι τεκμηριωμένη. Η νεοελληνική περίοδος αρχίζει με την πρώτη άλωση, το 1204, οπότε ξεκινά και μια έντονη διανοητική κίνηση και διεργασίες ανασυγκρότησης και εξόδου από την παρακμή, οι οποίες δεν πρόλαβαν να ολοκληρωθούν λόγω της δεύτερης άλωσης, το 1453. Η σκέψη του Γεμιστού, η τέχνη του Πανσέληνου και του Θεοτοκόπουλου, είναι γεννήματα μιας έντονης πνευματικής κίνησης του Ελληνισμού που προσπαθούσε να βρει απαντήσεις στα δεινά που βίωνε.
Ακόμα παραπέρα, ο Ρήγας δε μετέφερε τις διαφωτιστικές ιδέες της Δύσης στην (τότε υπόδουλη) πατρίδα μας, αλλά προχώρησε σε μια σύνθεση προσαρμοσμένη στην πραγματικότητα και τα δεδομένα της περιοχής και της εποχής, αντλώντας έμπνευση και ιδέες από όλη την παράδοση του νέου ελληνισμού. Το αντίθετο δηλαδή από αυτό που κάνουν οι ιδεολογικοί συνοδοιπόροι του υπουργού, που μεταφέρουν αυτούσιες τις ιδέες που κυκλοφορούν στη Δύση, στην “καθυστερημένη” και “υπανάπτυκτη” Ελλάδα. Κι ο λαός μας μέσα από τη σκλαβιά και τα βάσανα, διαμόρφωσε ένα αντιστασιακό πνεύμα που τον έφερε στο 21 μέσα από διαδοχικές επαναστατικές απόπειρες, τοπικές ή ευρύτερα συντονισμένες. Η πανελλήνια επανάσταση του 1770, όπου “ο Μπέης από τη Βλαχιά κι ο Μπέης απ’ τη Μάνη κρυφοκουβέντες είχασι με το Δασκαλογιάννη”, ήταν ένας σταθμός σε μια πορεία που έφτασε μέχρι το 1821, και συνεχίστηκε στις υπόδουλες περιοχές και μετά.
Έτσι, ο ελληνικός λαός κι όχι κάποιο άθροισμα ατόμων δίχως συνείδηση εξεγέρθηκε και νίκησε, παλεύοντας για τα δίκαιά του κι έχοντας πίστη σ’ αυτά. Αυτός ο λαός δημιούργησε και γιγάντωσε τη Φιλική Εταιρεία, αυτός ελευθερώθηκε κι έφτιαξε το κράτος του, δεν τον δημιούργησε η επανάστασή του.
Οι θεωρίες αυτές που στοχεύουν στο να αποδομήσουν την εθνική συνείδηση, υπηρετούν συγκεκριμένες ανάγκες της Νέας Τάξης: Σήμερα, οι επί μέρους ταυτότητες αποτελούν κίνδυνο σε ένα παγκοσμιοποιημένο σύστημα που επιβάλλει την κυριαρχία του εμπορεύματος πάνω στους ανθρώπους. Έτσι, οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται πλέον ως καταναλωτές, που πρέπει να υπακούν στα κελεύσματα της παγκόσμιας ενιαίας αγοράς. Κι ακόμα, ο διεθνής καταμερισμός επιφυλάσσει στην Ελλάδα μια θέση οικονομικού υποτελή της Γερμανίας και γεωπολιτικού υπόδουλου της Τουρκίας. Σ’ αυτά τα πλαίσια, οι Έλληνες πρέπει να αποκοπούν από το αντιστασιακό τους φρόνημα, να πάψουν να θεωρούν τυραννία την Τουρκοκρατία και βάρβαρη τη Γερμανοκατοχή, ώστε να μην αντιστέκονται στη μετατροπή τους ξανά σε δούλους με τα μνημόνια από τη μια και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης με την Τουρκία από την άλλη.

Γιαυτό οι ντόπιοι υπηρέτες αυτής της άποψης, μέσα από ένα προοδευτικό δήθεν λεξιλόγιο, προσπαθούν να μας πείσουν ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν ένα ανεκτικό πολυπολιτισμικό κράτος, και εσχάτως βραβεύουν το Γερμανό ιστορικό που υποστηρίζει ότι οι Ναζί στην κατοχή είχαν ιπποτική συμπεριφορά κι ότι οι Κρητικοί αντιστάθηκαν με βάρβαρο τρόπο. Επομένως, αν περνούσαμε καλά στην Τουρκοκρατία, δεν είχαμε λόγο να εξεγερθούμε και μπορούμε σήμερα και πάλι να σκύψουμε το κεφάλι δίχως ντροπή. Κι αν φερθήκαμε άσπλαχνα στους Γερμανούς στην κατοχή, μπορούμε πάντα να το αναγνωρίσουμε και να τους καλοδεχτούμε ως οικονομικούς δυνάστες.
Δυστυχώς, η επιστολή του υπουργού κινείται σ’ αυτή την κατεύθυνση. Σε μια συγκυρία όπου η περιοχή μας φλέγεται ξανά, δε γίνεται συσχετισμός του Μεσολογγιού με το Κομπανί και τους Κούρδους, που σήμερα παλεύουν και για μας στη Μέση Ανατολή, δε γίνεται μνεία στη γενοκτονία των χριστιανικών εθνών της Ανατολής, που πια μπορεί να τεκμηριωθεί και μόνο με τούρκικες πηγές, στους εξισλαμισμούς και το παιδομάζωμα, αυτά είναι “μύθοι” για την άποψη αυτή. Γίνεται όμως μνεία στην Αμερικάνικη Επανάσταση, ακριβώς γιατί θέλει να συσχετίσει τη συγκρότηση του Αμερικανικού έθνους μέσα από τη διαδικασία αυτή με την υποτιθέμενη αντίστοιχη συγκρότηση του δικού μας έθνους το 1821. Καμιά σχέση όμως δεν έχει η δημιουργία ενός καινούργιου έθνους από μια πανσπερμία φυλών στην Αμερική με την ελληνική περίπτωση, για την οποία ακόμα και ο Γκέλνερ, ο θεωρητικός της δημιουργίας των εθνών κατά τη νέα εποχή, του οποίου τις θεωρίες μεταφέρουν απρόσεκτα στην ελληνική πραγματικότητα οι συνοδοιπόροι του υπουργού, θα πει τελικά, αναιρώντας την προηγούμενη απολυτότητα των απόψεων του και περιορίζοντάς τις στη δυτική Ευρώπη, ότι οι Έλληνες είναι έθνος με «αρχαίο ομφαλό».
Απομένει σε μας και πάλι να αντισταθούμε, στην καινούργια κατοχή και στους ιδεολογικούς της φορείς στην πατρίδα μας, ένας από τους οποίους είναι κι ο υπουργός παιδείας (ευτυχώς, υπάρχουν υπουργοί στην κυβέρνηση όπως των εξωτερικών, που δε συμμερίζονται αυτή την άποψη). Και για να γίνει αυτό, θα πρέπει να έχουμε πάντα συνείδηση της σημασίας της επανάστασης του 1821, σαν επανάστασης ενός σκλαβωμένου έθνους, παλιγγενεσίας κι όχι εθνογένεσης.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ 1.6.2011 ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ

1821

Αυτό που μας έχει μείνει σήμερα σα λαός, μέσα στην κρίση, ηθική πρώτα και οικονομική μετά που περνούμε, είναι η αντιστασιακή μας παράδοση. Από αυτή μπορούμε να αντλήσομε διδάγματα για το σήμερα, αυτή μπορεί να μας δώσει ελπίδα για το αύριο. Αυτή, στηριγμένη στις αξίες του λαού μας που σήμερα υποχωρούν μπροστά στην επέλαση του ατομικισμού, μπορεί να μας δώσει τα κλειδιά για να ξαναβρούμε τους εαυτούς μας, αυτό που ήμασταν κάποτε: Αλληλέγγυοι μεταξύ μας, αυτάρκεις, παραγωγικοί, ολιγαρκείς, ελεύθεροι στο πνεύμα, προϋπόθεση το τελευταίο για να γίνομε τελικά ελεύθεροι και στη ζωή.

 

Αυτή η παράδοση επομένως πρέπει να σταματήσει να είναι σημείο αναφοράς μας, προκειμένου να ξαναγίνομε ραγιάδες. Ήδη έχομε γίνει υποτελείς πολλώ λογιώ: Υποτελείς στην Τουρκία, που δε μας επιτρέπει ούτε να ανακηρύξομε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Υποτελείς στους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς, που ελέγχουν την οικονομία και τη ζωή μας. Υποτελείς στη βούληση των ισχυρών, που ούτε να διαπραγματευτούμε δε μας αφήνουν. Υποτελείς στην επιλεκτική ειδησεογραφία των ΜΜΕ και των κατευθυνόμενων «νέων». Υποτελείς στη Νέα Τάξη και στην προσπάθειά της να διαλύσει τις τοπικές κοινωνίες. Υποτελείς πάνω απ’ όλα στο μικρόψυχο συμφέρον μας, που δε μας αφήνει να δούμε πέρα από τη μύτη μας, που μας καθιστά πελάτες και κόλακες ανίκανων κομμάτων και πολιτικών, που μας οδηγεί στην απώλεια της αξιοπρέπειας και του φιλότιμού μας.

 

Το μόνο που μας έχει μείνει, ξεθωριασμένη ανάμνηση αλλά ακόμα παρούσα, είναι το αντιστασιακό μας φρόνημα. Κι αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην ολοκλήρωση της μετάλλαξής μας σε καταναλωτές στο εσωτερικό, καρπαζοεισπράκτορες στο εξωτερικό. Πρέπει λοιπόν να κοπεί ο ομφάλιος λώρος που μας δένει μ’ αυτήν, να δεχτούμε ότι ποτέ κάτι τέτοιο δεν υπήρξε.

 

Το έργο της συκοφάντησης και αποδόμησης του αντιστασιακού μας ήθους, αλλά και της διαχρονικής εμφάνισής του ως αναγκαίας αρετής του λαού μας προκειμένου να αποφύγει την εξαφάνισή του ανάμεσα στις μυλόπετρες της Ανατολής και της Δύσης, το έχουν αναλάβει καθεστωτικοί ιστορικοί, αφειδώς χρηματοδοτούμενοι από ξένους οργανισμούς και ντόπιους υπηρέτες τους. Εκφράζεται με κάθε τρόπο, με πρόσχημα την «αληθή» ανάγνωση «μύθων» περί την ύπαρξή μας, την επανάστασή μας, την πορεία μας στο χρόνο. Η μέχρι τώρα ιστορία μας αντιμετωπίζεται ως κατασκευή ιδεολογικών μηχανισμών του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και της προεπαναστατικής περιόδου, η ταυτότητα και η συνέχειά μας αμφισβητείται, η τουρκοκρατία εξιδανικεύεται ως περίοδος αρμονικής πολυπολιτισμικής συνύπαρξης υπόδουλων και δυναστών.

 

Μετά το βιβλίο ιστορίας της 6^ης δημοτικού, που αποσύρθηκε μετά τη λαϊκή αντίδραση, οι νεοταξικοί ιστορικοί έρχονται να αμφισβητήσουν την επανάσταση του 1821. Με ένα ντοκυμανταίρ επιστημονικοφανές, με χρήση τελευταίας τεχνολογίας μέσων που εξασφαλίζουν ένα υψηλό ποιοτικό αποτέλεσμα, ο ΣΚΑΙ, χρηματοδοτούμενος από τις καταθέσεις μας στην Εθνική Τράπεζα (όχι πια της Ελλάδος), παρουσιάζει μια νέα ανάγνωση της Επανάστασης του 21. Δεν υπάρχει εδώ τουρκική καταπίεση, δεν υπάρχει σύνδεση με τη θρησκεία, δεν υπάρχουν Έλληνες που ξεσηκώθηκαν κατά Τούρκων. Υπάρχουν κοινότητες ληστρικές που καταπιέζουν τα μέλη τους, ανεκτική κεντρική εξουσία και καταπιεστικοί ‘Ελληνες κοτζαμπάσηδες, ως αντίδραση στους οποίους ξεσηκωνόμαστε κατά των Τούρκων!

Κι όμως το 1821 ήταν η επανάσταση των σκλάβων κατά του δυνάστη τους. Ήταν η έφοδος των ξυπόλητων στον ουρανό, η λατρεία της ελευθερίας και η απόφαση να ορίζομε τα του οίκου μας με περηφάνεια και αυτοθυσία. Κι αυτό το μήνυμα της επανάστασης σήμερα είναι ακόμα πιο επίκαιρο.

 

Γιατί οι Τούρκοι ξανάρθανε. Γιατί η σημερινή Ιερά Συμμαχία μας μάχεται. Γιατί προσπαθούν ιδεολογικά να μας υποτάξουν στιγματίζοντας ως φασίστα όποιον είναι πατριώτης, όποιον μιλάει για αυτοδιάθεση του λαού μας σε ένα χώρο που ελευθέρωσε με το αίμα του και καλείται να παραδώσει τώρα στους Τούρκους και να θυσιάσει την όποια συνοχή του έμεινε στο βωμό του πολυπολιτισμού. Γιατί δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί η μετάλλαξή μας σε ένα άθροισμα ραγιάδων, οπότε κάθε μεγάλη ιστορική στιγμή μας απειλεί να μας υπομνήσει ποιοι ήμασταν.

 

Κι εμείς λοιπόν πρέπει να αντισταθούμε. Έστω και τώρα. Εδώ είναι οι παλιοί μας, και μ’ αυτούς καλούμαστε να αναμετρηθούμε και να τους πλησιάσομε. Αν δεν τα καταφέρομε, αύριο θα είμαστε κάποιοι ανώνυμοι που θα λαθροβιούμε στις παρυφές της Νέας Τάξης, αναλώσιμοι και ανάξιοι κάθε οίκτου από τα αφεντικά μας.